Spreken en anderstalige nieuwkomers: (hoe) kan dat samengaan? - WES 1

Artikel uit vaktijdschrift Fons: spreken en anderstalige nieuwkomers: (hoe) kan dat samengaan?

Wanneer ik op zoek ging naar een artikel uit een vaktijdschrift, kwam ik al snel uit bij het vaktijdschrift ‘Fons’. Ik koos voor het artikel Spreken en anderstalige nieuwkomers: (hoe) kan dat samengaan uit het vaktijdschrift Fons (jaarging 2, nummer 1), geschreven door Goedele Vandommele. Het artikel gaat over hoe leerkrachten kunnen omgaan met Anderstalige Nieuwkomers in hun klas en hoe zij hen het best kunnen begeleiden. Ik deel jou, als lezer van mijn blog (en eventueel leerkracht Nederlands in spé) de tips en tricks through my eyes and thoughts.

Ik wil het met jullie graag hebben over een thema dat mij nauw aan het hart ligt. Sinds oktober begeleid ik een 8-jarig meisje uit Bulgarije. Zij woont sinds drie maanden in België en bij een nieuw land hoort natuurlijk ook een nieuwe taal. Juist ja, ze moet nu dus ook Nederlands leren. En laat ons eerlijk zijn: Nederlands is gene kattepis. Daarom help ik haar een uurtje per week op spelenderwijze met Nederlands. Dit is soms echt een uitdaging omdat ik niet ben opgeleid om Nederlands aan te leren aan anderstaligen.

Niet alleen is het voor mij nu al een uitdaging, ook wanneer ik voor de klas zal staan, bestaat de kans dat er anderstalige nieuwkomers of allochtone leerlingen in mijn klas zullen zitten. Ik ben er dan ook van overtuigd dat iedere (toekomstige) leerkracht zich in dit thema zou moeten verdiepen om zo basistips in het achterhoofd te hebben. Als je dan een anderstalige nieuwkomer of een allochtone leerling in jouw klas hebt, heb je al een idee op welke manier je het best Nederlands aanleert aan die leerling.

Nederlands (aan)leren, hoe pak je dat aan?

Nederlands spreken leert een anderstalige nieuwkomer (AN) niet door enkel te lezen en te schrijven, maar vooral door veel zelf te spreken. Het is belangrijk dat de leerling authentiek Nederlands kan praten, ook in de les. Vaak is het zo dat de, leerling enkel Nederlands spreekt door een vraag van de leerkracht te beantwoorden. En laat dit nu net zijn wat authentiek Nederlands spreken niet wil zeggen.

Bij authentiek Nederlands spreken gaat het over in gesprek gaan met de leerkracht en met andere leerlingen, zodat de anderstalige nieuwkomer echt de taal onder de knie kan krijgen. Dit neemt natuurlijk veel tijd in beslag tijdens een les en voor de leerkracht in kwestie is het niet altijd makkelijk om te weten hoe dit het best kan worden aangepakt in de klas, aldus Vandommele. Ik ben er zelf ook van overtuigd dat een leerling het best leert door in gesprek te gaan met de leerkracht en de leerlingen, zodat die echt wordt ondergedompeld in de Nederlandse taal.

Nederlands leren in de klas

Een eerste manier die Vandommele aanhaalt om Nederlands te leren gaat over spreken tegen de leerkracht. Wij, als (toekomstige) leerkrachten Nederlands en wij, die als moedertaal het Nederlands hebben, weten als geen ander hoe op een juiste manier de taal te spreken. Wij zijn als het ware een voorbeeld en een bron van informatie voor de anderstalige nieuwkomer. Het is dus belangrijk om met de leerling zoveel mogelijk in gesprek te gaan, zowel formeel als informeel.

Er wordt in het artikel gesproken over vier manieren die een leerkracht kan toepassen om een anderstalige nieuwkomer zo goed mogelijk de Nederlandse taal te laten beheersen. Hierbij gaat het vooral over: het kind te laten spreken met jou, de leerkracht Nederlands en de persoon die Nederlands als moedertaal heeft. Wij weten als geen ander hoe de taal te spreken, dus is het van belang dat je als leerkracht met het kind in gesprek gaat, zowel formeel als informeel.

Daarnaast is het belangrijk om de anderstalige nieuwkomer te laten spreken tegen andere kinderen. Een taal kan pas worden aangeleerd wanneer die ook voldoende gesproken wordt. Klasgenootjes in gesprek laten gaan met de AN, zorgt ervoor dat het Nederlands geoefend wordt en dat de leerling leert zich uit te drukken en waaraan die nog dient te werken. De AN zal snel doorhebben wanneer klasgenootjes hem/haar niet begrijpen en zal dan op zoek moeten gaan naar meer of andere woordenschat om zich uit te drukken.

Ook kan je als leerkracht de AN laten spreken voor de klas. Laat hem/haar eens een kleine presentatie maken over het land van herkomst en dit uitleggen aan de klasgenootjes. Op die manier wordt de cultuur van de AN betrokken en leert de leerling iets uit te leggen in het Nederlands aan de klasgenootjes. Dit kan natuurlijk enkel indien de leerkracht merkt dat de klasgroep veilig genoeg is om de AN een presentatie te laten geven en indien de AN zich hier goed bij voelt.

Niet alleen in de klas kan er gewerkt worden aan het Nederlands, ook buiten de schoolpoort kan dit. Door de AN in gesprek te laten gaan met personen die Nederlands praten in allerlei omstandigheden (een baliemedewerker, bij de bakker, op het station,…) leert de AN gesprekken voeren in het Nederlands en een heleboel Nederlandse woorden.

Dit neem ik mee als toekomstige leerkracht...

Wat ik hier vooral uit meeneem, is dat het leren van de Nederlandse taal (en overigens het leren van iedere taal) oefenen, oefenen en nog eens oefenen is. Het artikel gaf mij alvast enkele tips die ik in mijn begeleiding kan toepassen en nadien ook als leerkracht. Het is een uitdaging en het vraagt veel geduld, maar je geduld wordt wel beloond. Ik ben ervan overtuigd dat je als leerkracht echt het verschil kan maken voor een leerling die de taal niet goed beheerst. Als je jezelf openstelt naar de leerling toe, voldoende geduld hebt en de leerling voldoende ondersteunt, gaat die enkel maar groeien.

Zo, dit was Spreken en anderstalige nieuwkomers: (hoe) kan dat samengaan, through my eyes and thoughts. Heb jij anderstalige nieuwkomers in jouw klas? Zou jij deze tips kunnen toepassen? Laat mij zeker iets weten!

Groetjes

Lena

PS: benieuwd naar het artikel, lees het via deze link!